Concertkalender | Klankhaven

Tot op vandaag de dag is de Egyptische muzikale hiërarchie doordrongen van een heersend orthodox gedachtengoed, die dit spectaculair stuk muziek als ‘schandelijk’ zou bestempelen. De voorbije 100 jaar zijn er meerdere gevallen geweest die elk hun deel schandaal en tegenwind hebben ervaren: Said Darwish, Mohamed Abdel Wahab, Halim El Dabh, Ahmad Adaweya, en de hedendaagse muziekstijl Mahraganat (hier beter bekend als ‘electro chaabi’). Muziek dient altijd voorwaarts geduwd te worden. Ze zal misschien niet altijd onthullend zijn, of vernieuwend, maar in dit specifiek geval, zonder enige twijfel. Geheel zoals het, tot de verbeelding sprekend, vliegend tapijt, lanceert The Handover de luisteraar traag maar zeker richting een zinderende, opheffende psychedelische ervaring, gevolgd door een even trage en zachte landing op aarde, landend als een wonderlijk ruimteschip met diens deuren wagenwijd open, die ons steeds opnieuw naar binnen uitnodigen om het gehele stuk in herhaling te beluisteren. Dit is muziek die in Egypte een halve eeuw geleden had moeten bestaan, maar het is er hier en nu, en dat is wat telt. Vaak krijgen we de onmogelijk te beantwoorden vraag: ‘Wat maakt een uitgave op (het label) Sublime Frequencies?’ Op dit moment kunnen we enkel daarop antwoorden door naar deze plaat te wijzen.
- Alan Bishop (Sun City Girls) / Sublime Frequencies (Maart 2024)

***

The Handover bestaat uit oud-speler Aly Eissa, violist Ayman Asfour en toetsenist Jonas Cambien, die samen de traditie van Egyptische ritualistische muziek naar een nieuwe dimensie tillen.

Een uitvoering door dit trio is er één zonder pauze, aan één stuk door, een lange opbouw voor de gehele duur van het concert. Aan het einde daarvan wordt alle spanning gelost in de vorm van een extatisch hoogtepunt, nadat de luisteraar royaal getrakteerd is geweest op wilde improvisaties bovenop sensuele dansritmes uit landelijk Egypte. Met een groot gevoel voor finesse brengen ze drie elementen samen: het delicate van de Arabische, klassieke muziek, de rauwe, onversneden energie van Egyptische rurale folklore en de spontaniteit van vrije improvisatie. Daarbij vervagen ze ook nog eens het onderscheid tussen akoestische en elektronische instrumenten, hetgeen zorgt voor een hybride, ambigue en daardoor intrigerende groepsklank, waarbij versmelting één is. Geen percussie of drumstel te bespeuren in dit trio. Onder hun drie zorgen ze voor een meesterlijke beheersing van het tempo, haast telepathisch op elkaar afgestemd.

Naast het strak ensemblespel, is er ook veel ruimte voor individuele uitdrukking van ieder instrument. De Alexandrische Ayman Asfour bespeelt de viool met adembenemende schoonheid, terwijl hij er niet voor terugdeinst om zijn instrument te doen zoemen, kraken en ratelen. De in Noorwegen wonende Belg Jonas Cambien bespeelt de Farfisa (een vintage elektronisch orgel) met referenties naar klassieke Maqam (een melodisch toonstelsel binnen de Arabische klassieke muziek), terwijl hij op andere momenten ogenschijnlijk rechtstreeks uit een Egyptisch huwelijksfeest komt gedanst. Aly Eissa houdt al dat feestelijk geweld samen, en tegelijk juist niet, middels diens Oud, waarmee hij minimalistische, meditatieve drones tokkelt tot een daverend hoogtepunt en weer veilig terug op Moeder Aarde.

The Handover bezit meer dan enkel en alleen verwijzingen naar Arabische en Egyptische muziek. Abstractie en noise komen aan bod bij de lancering, terwijl de Farfisa zorgt voor een knipoog naar psychedelische rock uit de jaren ’70. De repetitieve riffs doen denken aan de Duitse jazzrockgroep uit datzelfde tijdperk, Embryo, die toen al de opkomende krautrock vermengden met Midden-Oosterse muziek. Niettegenstaande, het gebruik van herhaling voor de verwekking van een natuurlijke roes gaat ver terug in de geschiedenis van Egyptische muziek en vinden we ook terug in soefistische rituelen en Moulids (vieringen van heiligen). Hun composities zijn te danken aan Eissa’s toewijding aan dat soort muziek, maar het is de gezamenlijke passie van deze drie sterke, individuele muzikale persoonlijkheden samen dat ervoor zorgt dat ze de traditie voorwaarts duwen.